In de vorige blogpost van Jaap las je, dat voorafgaand aan een procedure vaak conservatoir (bewarend) beslag wordt gelegd. Dit gebeurt om te voorkomen dat er geen verhaal meer is voor je vordering, terwijl je een lange procedure hebt gevoerd en daarvoor kosten hebt gemaakt.

Om conservatoir beslag te mogen leggen, moet je een verzoekschrift indienen bij de rechtbank. Daarin moet je specifiek aangeven op welke bezittingen van je schuldenaar je beslag wil leggen. Dit kunnen onroerende zaken zijn, voertuigen, saldi op bankrekeningen, inkomsten uit loon, aandelen en alle andere denkbare bezittingen. Je moet dan natuurlijk wel weten welke bezittingen je schuldenaar heeft en waar die zich bevinden. En dat kan nog wel eens voor problemen zorgen!

Onroerende zaken zijn relatief eenvoudig te achterhalen. In het Kadaster kun je namelijk opzoeken of iemand een huis of appartement heeft, waarop je beslag zou kunnen leggen. Ook is daarin te vinden of iemand een schip heeft. In het handelsregister van de Kamer van Koophandel kun je daarnaast opzoeken of iemand misschien aandelen in een vennootschap heeft. Ook daarop kun je namelijk beslag leggen.

Andere bezittingen zijn echter lastiger te achterhalen. Voor auto’s en motoren bestaat geen openbaar register dat je kunt raadplegen. Ook iemands inboedel, waaronder misschien dure schilderijen of andere kunst, staat nergens geregistreerd. En ook weet je soms niet waar je schuldenaar bankiert, werkt en of hij nog andere inkomsten heeft.

Je zou natuurlijk aan je schuldenaar zelf kunnen vragen of hij bezittingen heeft en waar zijn kluis staat, maar die vragen zal hij waarschijnlijk niet beantwoorden. Gelukkig zijn er wel bureaus die onderzoeken voor je kunnen doen naar de bezittingen van je schuldenaar. Je betaalt dan een vergoeding en ontvangt vervolgens een rapport met daarin de belangrijkste bezittingen.

Maar ook dan kan het nog lastig zijn om het conservatoire beslag daadwerkelijk te leggen. Zo had ik onlangs verlof gekregen van de rechtbank om beslag te mogen leggen op een voertuig. Ik had de deurwaarder (degene die het beslag daadwerkelijk legt) ingeschakeld om dit te doen. De deurwaarder kon het voertuig alleen niet traceren, nu een voertuig natuurlijk niet op één plaats blijft en niet bij de woning van de schuldenaar was aangetroffen.

Via een website hadden we gezien, dat het voertuig te koop stond, zodat het zaak was om zo snel mogelijk beslag te leggen om te voorkomen dat hij dadelijk al verkocht was. Nadat de deurwaarder eerst een aantal malen onverrichter zaken terugkeerde vanuit de woning van de schuldenaar - waar het voertuig op dat moment niet stond - hebben we een ware zoektocht naar het voertuig op touw gezet. Omdat we wisten waar hij zijn bedrijf hield én bij welke sportclubs hij actief was, is de deurwaarder een aantal keren op pad gegaan om te kijken of het voertuig er misschien stond. Pas na enkele weken werd het voertuig aangetroffen en kon er meteen beslag worden gelegd. Gelukkig was het voertuig op dat moment nog niet verkocht.

Als het nodig is, kun je de rechter ook vragen om het voertuig ook in bewaring te mogen nemen. Dit betekent dat het voertuig ook wordt meegenomen, zodat de schuldenaar er niet meer in kan rondrijden. Dit doe je meestal als er geen vertrouwen is, dat de schuldenaar aan de beslaglegging zal meewerken en het beslag zal respecteren.

Ook bij bankrekeningen kunnen soms moeilijkheden bij het leggen van beslag optreden. Het leggen van het conservatoire beslag zelf is niet het probleem. Dat gebeurt doordat de deurwaarder naar de betreffende bank gaat en via een schriftelijk stuk mededeelt dat er conservatoir beslag wordt gelegd. Dat kan in principe op alle kantoortijden van de betreffende bank.

Het is de timing die lastig kan zijn. Soms is bijvoorbeeld bekend dat je schuldenaar een groot bedrag gaat ontvangen op zijn bankrekening. Maar een ontvangen bedrag kan ook snel weer worden opgenomen of doorgestort, zodat het banksaldo weer nihil is. Het is dan heel belangrijk om op het juiste moment beslag te leggen, want een beslag op een bankrekening treft alleen het saldo dat op het moment van de daadwerkelijke beslaglegging op de rekening staat. Het kan dus zijn, dat je te vroeg of te laat bent. Dit vergt een goede timing en soms vis je dus ook naast het net. Gelukkig kun je in het verzoekschrift aan de rechtbank wel vragen om op een bankrekening maximaal drie keer (kort achter elkaar) conservatoir beslag te mogen leggen. Dat vergroot de kans dat het beslag slaagt.

Zo zie je maar, dat conservatoir beslag leggen nog niet altijd mee valt en soms de nodige spanning met zich mee brengt. Die spanning ervaren de zeilsters Afrodite Zegers en Anneloes van Veen (het A-Team 470) ook, op hun jacht naar goud op de Olympische Spelen in Tokyo in 2020. De beslaglegging op het voertuig heeft uiteindelijk “goud” opgeleverd voor mijn klant en was dus geslaagd! Hopelijk geldt dit over ruim twee jaar ook voor Afrodite en Anneloes op de Olympische Spelen.

In de volgende editie zal worden uitgelegd hoe het er aan toe gaat bij een kort geding. Mocht u naar aanleiding van deze of andere blogposts over de civiele procespraktijk, vragen hebben over procedures, neem dan gerust contact met mij op.